Μέτρηση βασικού μεταβολισμού
Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός (basal metabolic rate, BMR) αντιπροσωπεύει το ρυθμό με τον οποίο ο οργανισμός δαπανά ενέργεια – δηλαδή θερμίδες – για να διατηρήσει τις ζωτικές του λειτουργίες, όπως η αναπνοή, η θερμορύθμιση και ο χτύπος της καρδιάς. Η ενέργεια αυτή αποτελεί το 60-75% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης και διαφέρει κατά πολύ από άτομο σε άτομο. Εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως ηλικία, φύλλο ή τον τρόπο ζωής. Είναι τόσο προσωπικό χαρακτηριστικό όσο το δακτυλικό μας αποτύπωμα. Χαρακτηρίζεται και ως μεταβολικό αποτύπωμα.
Γιατί πρέπει να ξέρω το μεταβολισμό μου;
Ακόμη και μεταξύ ατόμων με παρόμοιο βάρος και ύψος, το μεταβολικό αυτό αποτύπωμα ενδέχεται να μεταβάλλεται σημαντικά, μέχρι και 900 θερμίδες ανά ημέρα. Η μεταβλητότητα αυτή καθιστά την ακριβή μέτρηση του σημαντική, ως ενός ακόμη εργαλείου, για την κατάρτιση ενός αποτελεσματικού εξατομικευμένου προγράμματος διαχείρισης βάρους. Η μέτρηση του μεταβολισμού σας αποτελεί σημείο αναφοράς για το σχεδιασμό της προσωπικής σας δίαιτας.
Σε γενικές γραμμές οι ημερήσιες θερμίδες χρησιμοποιούνται στην εκτέλεση των ζωτικών μας λειτουργιών ενώ ταυτόχρονα βοηθούν το σώμα να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του τρόπου ζωής μας και στην καθημερινή άσκηση. Το ενεργειακό αυτό ισοζύγιο αποτελείται δηλαδή από 3 παραμέτρους:
ΒMR (περίπου το 70%)
Τρόπος ζωής (20%)
Φυσική Δραστηριότητα (10%)
Γνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητες του Μεταβολισμού σας διαχειρίζεστε το βάρος σας πιο αποτελεσματικά.
Πώς μπορώ να τον μετρήσω;
Η μέτρηση του ΒMR γίνεται με ακρίβεια με έμμεση θερμιδομετρία. Η μέτρηση βασίζεται στο γεγονός ότι η οξείδωση της τροφής στο σώμα γίνεται με την κατανάλωση οξυγόνου και την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σε αναλογία με την παραγόμενη ενέργεια. Γίνεται μέτρηση δηλαδή της ενεργειακής κατανάλωσης με βάση τον όγκο του εισπνεόμενου οξυγόνου και του εκπνεόμενου CO2 . Η μέτρηση γίνεται με τη χρήση της συσκευής Fitmate της Cosmed.
O εξεταζόμενος, αναπαύεται σε ένα κρεβάτι, εφαρμόζεται μια ειδική αποστειρωμένη μάσκα στο πρόσωπο του και εισπνέει και εκπνέει σε συνθήκες απόλυτης ηρεμίας για χρονικό διάστημα 12-15 λεπτά. Η συσκευή μετράει το οξυγόνο που εισπνέει ο εξεταζόμενος καθώς επίσης και το ποσοστό οξυγόνου στην εκπνοή. Βάσει του λόγου αυτού προσδιορίζονται με ακρίβεια τα εξής:
Ο αριθμός των καταναλισκόμενων θερμίδων σε κατάσταση ηρεμίας.
Η πηγή προέλευσης των θερμίδων.
Σύγκριση του επιπέδου μεταβολισμού σε σχέση με το αναμενόμενο (αυξημένος, μειωμένος ή φυσιολογικός).
Σε ποιους είναι απαραίτητη η μέτρηση;
Άτομα που ακολουθούν δίαιτα αδυνατίσματος.
Άτομα που πάσχουν από: Υποθυρεοειδισμό, Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών και κακοήθη παχυσαρκία.
Άτομα που προσλαμβάνουν εύκολα βάρος, χωρίς αντικειμενικά να τρώνε πολύ
Αθλητές.
Εγκυμονούσες και Θηλάζουσες.
Μπορεί να «αλλάξει» ο μεταβολισμός μου;
Ο μεταβολισμός επηρεάζεται σημαντικά από παράγοντες όπως:
Ηλικία
Φύλλο
Γενετικοί παράγοντες
Ορμονικοί παράγοντες
Βάρος
Σύσταση Σώματος
Φαρμακευτική αγωγή
Άσκηση
Τι πρέπει να κάνω πριν τη μέτρηση;
Όπως και με τις περισσότερες ιατρικές εξετάσεις (έλεγχο χοληστερόλης, σακχάρου κ.α.) έτσι και με το μεταβολισμό υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες που θα πρέπει να ακολουθήσετε, για να επιτευχθεί ακριβής μέτρηση. Διασφαλίστε ότι πριν την μέτρηση:
Δεν έχετε φάει ή πιει για τουλάχιστον 3 ώρες.
Δεν έχετε ασκηθεί για τουλάχιστον 3 ώρες.
Δεν έχετε καταναλώσει καφεΐνη για τουλάχιστον 2 ώρες.
Δεν έχετε καπνίσει για τουλάχιστον 1 ώρα.